Ο Τυφώνας & Φαλκ

 Ο Τυφώνας & Φαλκ -Τζόζεφ Κόνραντ 

Από τις εκδόσεις Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος

Μετάφραση :Άγγελος Τερζάκης

Η ναυτική λογοτεχνία είναι ένα ξεχωριστό είδος λογοτεχνίας. Έχει το δικό της λεξιλόγιο , τη δική της ατμόσφαιρα ,τα δικά της χρώματα και μυρωδιές. Δεν νομίζω πως είναι εύκολο για κάποιον που δεν έχει ζήσει παρόμοιες εμπειρίες να μεταφέρει με ακρίβεια τις εικόνες και τις συνθήκες διαβίωσης σε ένα πλοίο.

Στη συγκεκριμένη έκδοση , συνυπάρχουν δύο κλασικές  ναυτικές ιστορίες από τον βρετανό Τζόζεφ Κόνραντ. Η πρώτη είναι "ο Τυφώνας" και η δεύτερη ο "Φαλκ". Ο συγγραφέας υπηρέτησε 16 χρόνια τη ναυτική ζωή κι αυτό δίνει σε εμάς τη δυνατότητα να διαβάσουμε δύο ιστορίες από έναν έμπειρο συγγραφέα αλλά και ναυτικό.

" Η θάλασσα ποτέ δεν αλλάζει,και τα καμώματά της , παρ'όλες τις διηγήσεις των ανθρώπων γι'αυτή , παραμένουν τυλιγμένα στο μυστήριο. Μα συμφωνούσαμε πως οι καιροί είχαν αλλάξει."

Το " Ναν-Σαν" χτυπιέται από μια θύελλα στα ανοιχτά και όλα δείχνουν πως αυτό θα είναι το τελευταίο του ταξίδι. Ο καπετάνιος Μακ Χουίρ είναι ένας ήρεμος κι ευαίσθητος άνθρωπος και συνάμα ένας πολύ έμπειρος καπετάνιος. Δεν είναι όμως μόνος του, έχει στο πλάι του τον κύριο Τζουκς και τον αρχιμηχανικό κύριο Ράουτ , δύο εντελώς διαφορετικούς χαρακτήρες , όπου όλοι μαζί θα πρέπει να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να σώσουν το σκάφος από την καταιγίδα. Στα αμπάρια του πλοίου υπάρχουν και περίπου 200 Κινέζοι που επιθυμούν να γυρίσουν στην πατρίδα τους.

" Ο Καπεταν -Μακ Χουίρ είχε ταξιδέψει στους ωκεανούς , όπως πολλοί άνθρωποι σεργιανίζουν μέσα στα χρόνια της ύπαρξής τους για να γείρουν στο τέλος ήσυχα - ήσυχα σε έναν ήρεμο τάφο , δίχως ποτέ να γνωρίσουν τη ζωή,δίχως να τους δοθεί η ευκαιρία να μάθουν πόσο ικανή είναι να κρύβει ατιμία, αγριότητα και φρίκη."

Οι ιστορία ακολουθεί αυτές τις διαφορετικές ηγετικές προσωπικότητες και παρουσιάζει τις έντονες διαφορές τους αλλά και την ανάγκη της συνεργασίας  σε αυτήν τη δοκιμασία.Ο Κόνραντ μας μεταφέρει πιστά στο κλίμα της εποχής μέσω των βασικών χαρακτήρων του έργου. Τονίζει την σημαντικότητα της ομαδικής δουλειάς ειδικά όταν πρόκειται για θέματα όπως η επιβίωση και πρωτοπορεί  αφήνοντας υπόνοιες για ρατσιστικές συμπεριφορές και μάλιστα σε ένα έργο που γράφτηκε έναν αιώνα πριν.

Οι σκηνές από την καταιγίδα και οι περιγραφές από τα μανιασμένα κύματα που χτυπούν το πλοίο , είναι ανατριχιαστικές και προκαλούν αγωνία στον αναγνώστη για την τύχη του πλοίου και του πληρώματός του.

Η δεύτερη ιστορία, ο Φαλκ ,είναι μια αφήγηση μέσα στην αφήγηση. Πρόκειται για μία από εκείνες τις ιστορίες που διηγούνται οι ναυτικοί μεταξύ τους , για τα ταξίδια τους, τη θαλασσα και τις εμπειρίες του. 

Μια ιστορία εκ πρώτης όψεως πιο ανάλαφρη από την πρώτη. Η τρικυμία σε αυτήν την περίπτωση δεν έρχεται απ'έξω, είναι εσωτερική.

Ένας αφηγητής και δύο καπετάνιοι. Ο Χέρμαν και ο Φαλκ. Ο πρώτος ζει με την οικογένειά του, τη γυναίκα του , τα παιδία του και την όμορφη ανιψιά του. Ο δεύτερος , ένας δύστροπος, μυστηριώδεις και κλειστός χαρακτήρας , γοητευμένος από την ομορφιά της ανιψιάς του πρώτου. Ο Φαλκ κρύβει ένα μεγάλο μυστικό που θα ανατρέψει όλα τα δεδομένα. 

" Το μούτρο του Φαλκ μου θύμιζε εκείνο τον Κένταυρο.Άλλωστε ήταν κι αυτός ένα πλάσμα σύνθετο.Όχι άνθρωπος - άλογο ,βέβαια, αλλά άνθρωπος -καράβι.Χωρισμένος από το καράβι του, θα μου φαινόταν ασυμπλήρωτος."

Οι ηθικοί φραγμοί και η εκ δια μέτρου αντίθεση των δύο βασικών χαρακτήρων είναι το θέμα της συγκεκριμένης ιστορίας σε μία εποχή πολύ διαφορετική από τη σημερινή. 

Ο Κόνραντ παραδίδει μαθήματα ήθους και συγγραφικής δεινότητας. Παραθέτει ένα ηθικό δίλημμα που αποκαλύπτει πολλά για τον ανθρώπινο χαρακτήρα και την ακατανίκητη θέληση για επιβίωση.Ενα δίλημμα που θα προβληματίσει και τον αναγνώστη του σήμερα και θα αφήσει ανάμεικτα συναισθήματα.

 Πρόκειται για έναν σπουδαίο συγγραφέα που πιάνει με ακρίβεια και ρεαλισμό τον παλμό των ναυτικών και της ναυτικής ζωής. Επιλέγει και στις δύο ιστορίες του να τοποθετήσει διαφορετικούς χαρακτήρες και μέσα από τις διαφωνίες τους και τη διαφορετική σκοπιά του καθενός να αναδείξει την διαφορετικότητα με ακρίβεια κάτι που αποτελεί ζητούμενο και στο σήμερα.

" Οι δυνάμεις της φύσης δεν τσακώνονται. Δεν μπορείς να τσακωθείς με τον άνεμο που σε ενοχλεί και σε ρεζιλεύει , όπως σου παίρνει το καπέλο σου σε έναν δρόμο γεμάτο κόσμο."

Ρ.Σ.

Ακολουθήστε μας στο Facebook και στο Instagram

Οπισθόφυλλο

Οι δυο θαλασσινές ιστορίες του Τζόζεφ Κόνραντ (1857-1924) μας ταξιδεύουν στον κόσμο των ναυτικών, που υπηρέτησε ο ίδιος για σχεδόν είκοσι χρόνια.

Πλέοντας στην απεραντοσύνη της θάλασσας και στην ελευθερία της, μακριά από τις οικογένειές τους, οι ναυτικοί καλούνται συχνά να ανταπεξέλθουν σε ακραίες συνθήκες, αναγκαζόμενοι να υπερβούν τα όρια της ανθρώπινης φύσης.

Κοινός παρονομαστής του "Τυφώνα" και του "Φαλκ" είναι ο αγώνας του ανθρώπου για την επιβίωση.

Στην πρώτη ιστορία, καπετάνιος και πλήρωμα δοκιμάζονται σωματικά και ψυχικά από το ανελέητο και μανιασμένο σφυροκόπημα που δέχεται το καράβι τους στη διάρκεια ενός τυφώνα. Μόνο αν λειτουργήσουν σαν ενιαίο σύνολο, ίσως μπορέσουν να σωθούν.

Στον "Φαλκ" η μάχη περνά στο επόμενο επίπεδο: αφορά τον άνθρωπο και τον ίδιο του τον εαυτό. Όταν η επιβίωση του ενός είναι ο θάνατος του άλλου, πόσο ισχυρός γίνεται μέσα μας ο πόθος για ζωή; Μέχρι ποιες ζωώδεις ακρότητες θα έφτανε κανείς, προκειμένου να επιβιώσει; Και όταν καταδοθεί σε τόσο σκοτεινά και απύθμενα νερά, τι μπορεί να τον τραβήξει πάλι στην επιφάνεια, στο φως;