Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο
Μετάφραση : Ρίτα Κολαΐτη
Το 2022, η Ανί Ερνό κατακτά το Νόμπελ λογοτεχνίας και διχάζει το αναγνωστικό κοινό. Δικαίως ή άδικα δεν είμαι εγώ αυτή που θα το κρίνω , ειδικά όταν δεν έχω διαβάσει άλλο έργο της, πέρα από αυτό το ολιγοσέλιδο , αυτοβιογραφικό βιβλίο της.
"Το γεγονός" είναι η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη της νεαρής τότε Ερνό και η απελπισμένη προσπάθεια για διακοπή της με ασφάλεια. Οι νόμοι είναι αυστηροί, απαγορεύεται ρητά σε γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό οποιαδήποτε πράξη διακοπής κύησης. Μια ανύπαντρη μητέρα όμως γίνεται εύκολα στόχος για κοινωνική κατακραυγή.
Αρχικά νομίζει κανείς πως θα διαβάσει ένα βιβλίο όπου η πρωταγωνίστρια ταλαντεύεται ανάμεσα στην απόφαση να κρατήσει το παιδί ή να προβεί στην έκτρωση. Κι όταν το κάνει, τί επιπτώσεις θα έχει στην ψυχολογία της γυναίκας. Όμως όχι, το θέμα του βιβλίου δεν είναι αυτό. Η Ερνό έχει αποφασίσει να διακόψει την κύησή της, δεν έχει ούτε μια στιγμή αμφιβολίας. Το θέμα του βιβλίου είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει από τη νομοθεσία για να κάνει μία πράξη που αφορά μόνο την ίδια και το σώμα της. Μία εγκυμοσύνη που δεν προκλήθηκε αποκλειστικά από ένα μόνο άτομο, αλλά κι έναν πατέρα που είναι απών από όλες τις ευθύνες και συνέπειες ενός τέτοιου γεγονότος.
" Οι άνθρωποι έκριναν σύμφωνα με τον νόμο,δεν έκριναν τον νόμο."
Σαν θέμα το βρήκα πολύ ενδιαφέρον αλλά και απαραίτητο να αποτυπωθεί μια τέτοια κατάσταση σε ένα λογοτεχνικό έργο για να μας προβληματίσει και να μας αφυπνίσει. Δίνει μπόλικη τροφή για σκέψη και είμαι σίγουρη πως υπάρχουν πολλές και διαφορετικές απόψεις για το συγκεκριμένο θέμα.
Ειδικά μετά την μέση μου άρεσε περισσότερο και συγκεκριμένα μερικές σκηνές μου προκάλεσαν έντονα συναισθήματα, παρόλο που το βιβλίο είναι γραμμένο με τρόπο αυστηρό, απαλλαγμένο από συναισθηματικά ξεσπάσματα. Αν αναλογιστεί κανείς πως πρόκειται για αληθινή ιστορία και μάλιστα αποτυπωμένη με απόλυτα απλό κι αληθινό τρόπο, τότε αυτό κάνει το έργο ακόμα πιο σπουδαίο.
Υπήρχαν ωστόσο και κάποια πράγματα που δε μου άρεσαν. Αρχικά ένιωσα , ειδικά στο πρώτο μισό , πως επαναλαμβανόταν συνεχώς η ίδια παράγραφος κι αυτό με έκανε να αναρωτηθώ " πώς γίνεται σε ένα τόσο μικρό βιβλίο να υπάρχουν τόσες πολλές επαναλήψεις; " Ευτυχώς,όπως προείπα , μετά τη μέση άρχισε να " ρολλάρει" το πράγμα. Έπειτα, η συγγραφέας, για ευνόητους και απόλυτα σεβαστούς λόγους δεν αναφέρει ονόματα των χαρακτήρων που συμμετέχουν. Αντί ονομάτων χρησιμοποιεί τα αρχικά τους. Οκ, θα μπορούσε,κατά τη γνώμη μου, να χρησιμοποιήσει διαφορετικά από τα αληθινά ονόματα κι έτσι να είναι πιο εφικτό για τον αναγνώστη να παρακολουθήσει πιο εύκολα τη ροή. Τέλος , το βιβλίο αποτελεί απλή αποτύπωση των γεγονότων. Σαν ημερολόγιο. Μου φάνηκε λίγο πρόχειρο, δεν ξέρω αν έγινε εσκεμμένα. Ενδιάμεσα στην αφήγηση παρεμβάλλονται παρενθέσεις με επεξηγήσεις , καθόλου απαραίτητες,αν με ρωτάτε. Άλλωστε , δεν χρειάζεται σε ενα λογοτεχνικό έργο να εξηγήσει ο συγγραφέας κατά τη διάρκειά του γιατί έγραψε το ένα ή το άλλο. Μπορεί να το αποδώσει με την ατμόσφαιρα ή ακόμα ακόμα να αφήσει τον αναγνώστη να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Στην τελική , θα μπορούσε να γράψει τις επεξηγήσεις της σε ένα επίμετρο.
Από όσο γνωρίζω , η βιβλιογραφία της Ερνό περιορίζεται σε δικά της προσωπικά βιώματα. Δεν γνωρίζω αν η γραφή της και στα άλλα έργα της γίνεται με αυτό τον τρόπο. Θα διαβάσω κι άλλα της και θα σας πω.
"Το γεγονός" είναι η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη της νεαρής τότε Ερνό και η απελπισμένη προσπάθεια για διακοπή της με ασφάλεια. Οι νόμοι είναι αυστηροί, απαγορεύεται ρητά σε γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό οποιαδήποτε πράξη διακοπής κύησης. Μια ανύπαντρη μητέρα όμως γίνεται εύκολα στόχος για κοινωνική κατακραυγή.
Αρχικά νομίζει κανείς πως θα διαβάσει ένα βιβλίο όπου η πρωταγωνίστρια ταλαντεύεται ανάμεσα στην απόφαση να κρατήσει το παιδί ή να προβεί στην έκτρωση. Κι όταν το κάνει, τί επιπτώσεις θα έχει στην ψυχολογία της γυναίκας. Όμως όχι, το θέμα του βιβλίου δεν είναι αυτό. Η Ερνό έχει αποφασίσει να διακόψει την κύησή της, δεν έχει ούτε μια στιγμή αμφιβολίας. Το θέμα του βιβλίου είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει από τη νομοθεσία για να κάνει μία πράξη που αφορά μόνο την ίδια και το σώμα της. Μία εγκυμοσύνη που δεν προκλήθηκε αποκλειστικά από ένα μόνο άτομο, αλλά κι έναν πατέρα που είναι απών από όλες τις ευθύνες και συνέπειες ενός τέτοιου γεγονότος.
" Οι άνθρωποι έκριναν σύμφωνα με τον νόμο,δεν έκριναν τον νόμο."
Σαν θέμα το βρήκα πολύ ενδιαφέρον αλλά και απαραίτητο να αποτυπωθεί μια τέτοια κατάσταση σε ένα λογοτεχνικό έργο για να μας προβληματίσει και να μας αφυπνίσει. Δίνει μπόλικη τροφή για σκέψη και είμαι σίγουρη πως υπάρχουν πολλές και διαφορετικές απόψεις για το συγκεκριμένο θέμα.
Ειδικά μετά την μέση μου άρεσε περισσότερο και συγκεκριμένα μερικές σκηνές μου προκάλεσαν έντονα συναισθήματα, παρόλο που το βιβλίο είναι γραμμένο με τρόπο αυστηρό, απαλλαγμένο από συναισθηματικά ξεσπάσματα. Αν αναλογιστεί κανείς πως πρόκειται για αληθινή ιστορία και μάλιστα αποτυπωμένη με απόλυτα απλό κι αληθινό τρόπο, τότε αυτό κάνει το έργο ακόμα πιο σπουδαίο.
Υπήρχαν ωστόσο και κάποια πράγματα που δε μου άρεσαν. Αρχικά ένιωσα , ειδικά στο πρώτο μισό , πως επαναλαμβανόταν συνεχώς η ίδια παράγραφος κι αυτό με έκανε να αναρωτηθώ " πώς γίνεται σε ένα τόσο μικρό βιβλίο να υπάρχουν τόσες πολλές επαναλήψεις; " Ευτυχώς,όπως προείπα , μετά τη μέση άρχισε να " ρολλάρει" το πράγμα. Έπειτα, η συγγραφέας, για ευνόητους και απόλυτα σεβαστούς λόγους δεν αναφέρει ονόματα των χαρακτήρων που συμμετέχουν. Αντί ονομάτων χρησιμοποιεί τα αρχικά τους. Οκ, θα μπορούσε,κατά τη γνώμη μου, να χρησιμοποιήσει διαφορετικά από τα αληθινά ονόματα κι έτσι να είναι πιο εφικτό για τον αναγνώστη να παρακολουθήσει πιο εύκολα τη ροή. Τέλος , το βιβλίο αποτελεί απλή αποτύπωση των γεγονότων. Σαν ημερολόγιο. Μου φάνηκε λίγο πρόχειρο, δεν ξέρω αν έγινε εσκεμμένα. Ενδιάμεσα στην αφήγηση παρεμβάλλονται παρενθέσεις με επεξηγήσεις , καθόλου απαραίτητες,αν με ρωτάτε. Άλλωστε , δεν χρειάζεται σε ενα λογοτεχνικό έργο να εξηγήσει ο συγγραφέας κατά τη διάρκειά του γιατί έγραψε το ένα ή το άλλο. Μπορεί να το αποδώσει με την ατμόσφαιρα ή ακόμα ακόμα να αφήσει τον αναγνώστη να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Στην τελική , θα μπορούσε να γράψει τις επεξηγήσεις της σε ένα επίμετρο.
Από όσο γνωρίζω , η βιβλιογραφία της Ερνό περιορίζεται σε δικά της προσωπικά βιώματα. Δεν γνωρίζω αν η γραφή της και στα άλλα έργα της γίνεται με αυτό τον τρόπο. Θα διαβάσω κι άλλα της και θα σας πω.
Ρ.Σ.
Οπισθόφυλλο
Το 1963, η εικοσιτριάχρονη Annie Ernaux μαθαίνει ότι είναι έγκυος. Η ντροπή την κυριεύει σαν πανούκλα: είναι ανύπαντρη και ξέρει πως μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη θα στιγματίσει την ίδια και την οικογένειά της. Μέσα σε συνθήκες παρανομίας κάνει έκτρωση με κίνδυνο της ζωής της. Αρκετά χρόνια αργότερα θα καταγράψει τις αναμνήσεις της, προσπαθώντας να κατανοήσει γιατί αυτή η εμπειρία τη σημάδεψε τόσο πολύ, τόσο βαθιά. Το γεγονός είναι η ιστορία αυτού του τραύματος, ενός τραύματος που δεν ξεπέρασε ποτέ.
Μέσα από τούτη την αφήγηση, ο χρόνος γίνεται δράση και με παρασέρνει άθελά μου. Τώρα ξέρω ότι είμαι αποφασισμένη να φτάσω μέχρι τέλους, όποιο κι αν είναι το τίμημα, όπως ήμουν και τότε, στα είκοσι τρία μου, όταν έσκισα τη γνωμάτευση του γιατρού. Θέλω να βυθιστώ ξανά σε κείνη την περίοδο της ζωής μου, να μάθω τι υπήρχε εκεί. Αυτή η εξερεύνηση θα αποτελέσει το υφάδι μιας αφήγησης, της μόνης ικανής να αποδώσει ένα γεγονός που δεν ήταν τίποτε άλλο πέρα από χρόνος που κυλούσε εντός και εκτός μου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου