Συνέντευξη του Kostas Terzanidis
1. Πότε και για ποιο λόγο μπήκε η συγγραφή στη ζωή σου;
Φαντάζομαι σε πολλούς θα άρεσε να είναι συγγραφείς. Έτσι και εμένα πάντα με γοήτευε η ιδέα, απλά μου φαινόταν ακατόρθωτο. Το περιστατικό που θα σας αφηγηθώ είναι απολύτως αληθινό. Συνέβη το καλοκαίρι του 2015, όταν ένα πρωινό συνειδητοποίησα ότι είχα μείνει χωρίς ίντερνετ. Η απόλυτη καταστροφή! «Και τώρα πώς θα περάσει ολόκληρο καλοκαίρι;», αναρωτήθηκα έντρομος. Μπουχτισμένος από την απραξία πήρα χαρτί και μολύβι και άρχισα να σχεδιάζω τους χαρακτήρες που καιρό τώρα κλωθογύριζαν στο μυαλό μου, την Ελευθερία, τον Σταύρο, την Κάλλη, τον Δημήτρη, τον Σπύρο… Έτσι ξεκίνησα δειλά-δειλά και έκτοτε δεν μπορούσα να σταματήσω, όχι μόνο το καλοκαίρι, αλλά και το επόμενο φθινόπωρο και τον χειμώνα. Σαν να κράτησε πολύ αυτή η… “εκδρομή”.
2. Το βιβλίο “Η εκδρομή” καταπιάνεται με αρκετά κοινωνικά ζητήματα, όπως διαδίκτυο, έμφυλα στερεότυπα, bullying, οικογενειακές σχέσεις. Ήταν αρχικός σου στόχος να γράψεις ένα βιβλίο για όλα αυτά ή προέκυψε στην πορεία;
Η αρχική ιδέα ήταν η εξιστόρηση μια πενταήμερης σχολικής εκδρομής. Ξεκίνησα πλάθοντας τους χαρακτήρες και υφαίνοντας την πλοκή γύρω από αυτό το κεντρικό θέμα. Στη συνέχεια προέκυψαν και άλλα θέματα, ζητήματα σύγχρονα που αφορούν όλους μας, μικρούς και μεγάλους, τα μέλη δηλαδή μιας κοινωνίας με τις αντιφάσεις και τις παθογένειες που τη χαρακτηρίζουν.
3. Η ιστορία ξεκινάει με αφορμή μια σχολική εκδρομή. Εσύ είσαι εκπαιδευτικός. Έχεις επηρεαστεί από αληθινούς χαρακτήρες, από τους μαθητές σου ή από τους συναδέλφους σου ή ακόμα και από προσωπικά βιώματα;
Όπως είναι εύλογο, πολλοί γνωστοί –ειδικά συνάδελφοι– μου κάνουν αυτή την ερώτηση. Η απάντηση είναι αρνητική. Όταν αποφάσισα να αφηγηθώ αυτή την ιστορία και κατέληξα στους συγκεκριμένους ήρωες, δεν είχα κανένα απολύτως υπαρκτό πρόσωπο στο μυαλό μου. Προφανώς όμως κάποια βιώματα, κάποιες καταστάσεις, συμπεριφορές που έχουν εντυπωθεί στις σελίδες αυτού του βιβλίου μπορεί να μας φανούν οικείες ή να μας θυμίσουν κάτι παρόμοιο που ακούσαμε ή ζήσαμε. Μην ανησυχείτε! Πρόκειται αυστηρά για μυθοπλασία!
4. Εσύ είσαι κοντά με κάποιον από αυτούς τους χαρακτήρες; Έχει κάποιος από αυτούς δικά σου στοιχεία; Με ποιον θα έλεγες ότι ταιριάζεις πιο πολύ;
Έχω την εντύπωση ότι σε όλους τους ήρωες ο συγγραφέας ασυνείδητα βάζει κάτι από τον εαυτό του, μια συνήθεια, μια σκέψη, μια επιθυμία. Δεν ταυτίζομαι απόλυτα με κανέναν, σίγουρα δε θα βρείτε το alter ego μου. Ίσως λίγο πιο οικεία μου φαίνεται η Ελευθερία και λόγω ειδικότητας. Το σίγουρο είναι ότι αυτό που με εκφράζει είναι η κοινή ανάγκη όλων των προσώπων να σπάσουν τα δεσμά τους και να ζήσουν τη ζωή που ονειρεύονται πετώντας τα βαρίδια που τους κρατάνε πίσω.
5. Θέλεις οι μαθητές σου να διαβάσουν το βιβλίο σου; Πιστεύεις ότι οι νέοι σήμερα διαβάζουν μυθιστορήματα; Είναι ένα κίνητρο να έρθουν πιο κοντά στη λογοτεχνία όταν ο συγγραφέας είναι ένα οικείο τους πρόσωπο;
Σίγουρα οι μαθητές μου εξεπλάγησαν, όταν έμαθαν ότι κυκλοφορεί ένα βιβλίο, του οποίου ο συγγραφέας είναι καθηγητής τους. Δυστυχώς τα σημάδια είναι αποθαρρυντικά, όσον αφορά την επαφή των νέων με τη λογοτεχνία. Πράγμα αναπόφευκτο, βέβαια, αφού ζούμε στην εποχή της οθόνης και της πληκτρολόγησης. Μου φαίνεται ότι θα το διαβάσουν μόνο όσοι ούτως ή άλλως ενδιαφέρονται για τα βιβλία. Οι υπόλοιποι θα προσπεράσουν…
6. Η γλώσσα που χρησιμοποιείς είναι αληθινή αλλά αρκετά σκληρή. Δε σου κρύβω ότι με ξένισε λίγο στην αρχή. Έπειτα σκέφτηκα πως μεταφέρεις τις σκέψεις των ηρώων σου και οι σκέψεις είναι ανεξέλεγκτες και ενίοτε σκληρές, όπως τις παρουσιάζεις (πολλές φορές και σκληρότερες). Σε προβλημάτισε καθόλου το λεξιλόγιο που θα χρησιμοποίησες ή τι αντίκτυπο θα έχει στους αναγνώστες σου;
Νιώθω ότι υπάρχει πολλή υποκρισία σε αυτό το θέμα. Προσωπικά με ενοχλεί να διαβάζω ένα βιβλίο και οι ήρωές του να μιλούν μια γλώσσα επιτηδευμένη, ψεύτικη, εντελώς αταίριαστη με την ηλικία, το κοινωνικό status ή την ιδιοσυγκρασία τους. Είναι δυνατόν, για παράδειγμα, ένας έφηβος να μη σκέφτεται το σεξ (θου Κύριε!) ή μήπως δεν έχουμε ακούσει γύρω μας κανέναν ενήλικα να βρίζει ασύστολα; Δυστυχώς ακόμα και σήμερα η ελληνική κοινωνία είναι βαθιά συντηρητική και η υποκρισία περισσεύει. Αρνούμαστε να δούμε την πραγματικότητα, προσποιούμαστε ότι ζούμε σε έναν κόσμο αγγελικά πλασμένο και ξαφνιαζόμαστε όταν μαθαίνουμε ότι ο άνθρωπος της διπλανής πόρτας μπορεί να κρύβει μυστικά, πάθη, εμμονές. Δεν τολμούμε να μιλήσουμε στο παιδί μας για το σεξ, ενώ καθημερινά μας κατακλύζουν ειδήσεις για βιασμούς, γυναικοκτονίες, κακοποιητές συζύγους, παιδεραστία, ομοφοβία. Ήθελα λοιπόν να γράψω ένα βιβλίο με αληθινούς χαρακτήρες χωρίς να εξωραΐσω καταστάσεις. Όπως λέει και ο Μανόλης Αναγνωστάκης «Α, φτάνει πια! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά.»
7. Εσύ τι βιβλία διαβάζεις; Πρότεινε τρία αγαπημένα σου βιβλία. Υπάρχει κάποιος συγγραφέας που θαυμάζεις;
Είναι μερικοί συγγραφείς που όταν τους συναντάς για πρώτη φορά σού προκαλούν ανατριχίλα. Αυτό μου συνέβη με τον Κούντερα, όταν διάβασα στα 25 μου την “Ταυτότητα”. Από την άλλη λατρεύω την αγγλοσαξονική σχολή. Τζόναθαν Κόου, Ίαν ΜακΓιούαν, Ντέιβιντ Λοτζ, Τζούλιαν Μπαρνς. Α! να μην ξεχάσω τον ιδιοφυή Μισέλ Ουελμπέκ.
8. Υπάρχει ψυχικό κόστος από την προσδοκία για το πώς θα πάει ένα βιβλίο, αν θα προωθηθεί ικανοποιητικά, αν θα πουλήσει αρκετά;
Επειδή είναι το πρώτο μου βιβλίο, έχω μάλλον άγνοια κινδύνου, γι’ αυτό και δεν αγχώνομαι για την επιτυχία ή όχι. Ομολογώ ότι μου αρέσει να το βλέπω στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και, μολονότι στην αρχή ένιωθα άβολα, θέλω να ακούω τις εντυπώσεις των αναγνωστών. Τώρα αν γίνει και best seller δε θα πω όχι!
9. Παρόλο που “Η εκδρομή” είναι το πρώτο σου μυθιστόρημα, γνωρίζω πως έχεις γράψει αρκετά διηγήματα που βρίσκονται σε συλλογικά έργα και κάποια από αυτά έχουν βραβευτεί. Μίλησε μας λίγο γι’ αυτά. Γράφεις κάτι τώρα;
Η αλήθεια είναι ότι μετά την “Εκδρομή” δεν καταπιάστηκα με άλλο μυθιστόρημα. Στράφηκα προς τη μικρότερη φόρμα του διηγήματος, η οποία με κάνει να δοκιμάσω διάφορες τεχνικές στην έκφραση, τη γλώσσα, την αφήγηση. Κάποια διηγήματά μου δημοσιεύτηκαν σε ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά (Fractal, Φρέαρ, Bookpress, Cartel, Λόγω Γραφής), ενώ άλλα συμπεριλήφθηκαν σε συλλογικές εκδόσεις. Νομίζω είναι αρκετά ώστε να αποτελέσουν μια συλλογή διηγημάτων. Ίσως ο επόμενος στόχος. (Εκδόσεις Μέθεξις, ακούς;)
10. Τέλος, θα ήθελα να δώσεις μια συμβουλή σε κάποιον που ετοιμάζεται να γράψει ένα μυθιστόρημα ή το έχει γράψει ήδη και επιθυμεί να το εκδώσει.
Δεν ξέρω αν μπορώ να δώσω συμβουλή σε κάποιον. Αν ποτέ νιώσει κανείς την ανάγκη να εκφραστεί γράφοντας ένα διήγημα, ένα μυθιστόρημα, ένα ποίημα, ένα παραμύθι, ένα τραγούδι, μη διστάσει. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα ξεκινήσει μια υπέροχη… «εκδρομή» στο μαγικό κόσμο της λογοτεχνίας.
Σε ευχαριστώ πολύ Κώστα μου για την όμορφη συνέντευξη. Εύχομαι το βιβλίο σου να είναι καλοτάξιδο!
"Η Εκδρομή" του Κώστα Τερζανίδη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μέθεξις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου